RozMowa o języku

Paulina Mikuła – absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, prezenterka telewizyjna i menadżerka. Od kilku lat prowadzi kanał „Mówiąc inaczej” w serwisie YouTube (20. maja bieżącego roku kanał obchodzi swoje piąte urodziny), gdzie zajmuje się głównie popularyzacją wiedzy dotyczącej poprawnej polszczyzny. Gorąco polecamy go naszym czytelnikom. Paulina ma na swoim koncie mnóstwo wywiadów, których zarówno udzieliła, jak też przeprowadziła. Tym razem gościmy ją również na stronach naszej Gazety. 

PS: Język Polonii często różni się od tego ogólnopolskiego, ale w Polsce też nie mówi się jednakowo. Czy zdarzało się Tobie, że słowo lub powiedzenie, które uważałaś za powszechne, okazywało się regionalizmem? Czy w związku z tym kiedyś dochodziło do nieporozumienia?

PM: Oczywiście! Nawet opowiedziałam o tym w „Mówiąc Inaczej”, co okazało się zbawienne, ponieważ wielu moich widzów miało podobne doświadczenia, więc stworzyliśmy „grupę wsparcia” i wzajemnie się pocieszaliśmy (uśmiecha się). Najbardziej utkwiła mi rozmowa, podczas której z moich ust padło słowo „katurlać” (inaczej „turlać”). Nikt z moich rozmówców nie wiedział, o co mi chodzi, więc poczułam ogromne zakłopotanie. W moich rodzinnych stronach mówimy też „ciapy” na kapcie, co innych bardzo bawi, oraz „kaszkiet” na czapkę z daszkiem, przez większość zwaną „bejsbolówką” lub po prostu „czapką z daszkiem”.

PS: Jeśli mowa zachodzi o języku standardowym, nasuwa się pytanie – „jak mówić dobrze?” Nie raz w takiej sytuacji wspomina się o wzorcach językowych. Jak uważasz, kto ze współczesnego świata medialnego mógłby być takim wzorem do naśladowania?
PM: Trudno mi wskazać konkretne nazwiska, bo nigdy nie analizowałam języka poszczególnych reprezentantów tego świata. Moim zdaniem cały czas możemy brać przykład z dziennikarzy oraz osób, które występują w telewizji w roli ekspertów. Oczywiście są też tacy, których język razi, ale myślę, że większość dziennikarzy dba o poprawną polszczyznę. Gdyby nie oni, dziś wszyscy mówiliby znacznie gorzej.

PS: Wyobraźmy sobie na chwilę, że nagle zapominasz polskiego, a zaczynasz mówić w dowolnym innym języku. Gdybyś musiała nauczyć się polszczyzny „od zera”, co Twoim zdaniem byłoby dla Ciebie najtrudniejsze?
PM: Na początku na pewno przeraziłaby mnie odmiana przez przypadki, potem ortografia, a następnie liczba wyjątków. Irytujące jest to, że dość często kiedy szukamy odpowiedzi na pytanie, dlaczego coś zapisujemy tak, a nie inaczej, odpowiedź brzmi: „Bo tak”. Nie ukrywam, że do tej pory mnie to drażni.

PS: Jakie lektury ze szkoły/studiów najlepiej wspominasz? Jakie książki mogłabyś polecić tym, których „kręci” język polski?
PM: Moje ulubione lektury to „Zbrodnia i kara”, „Nad Niemnem”, „Potop” oraz „Mistrz i Małgorzata”. Na studiach moje serce skradła książka „Jak powieść” Daniela Pennaca. Myślę, że powinien przeczytać ją każdy, kto nie przepada za czytaniem. Wrażenie wywarł na mnie też „Wampir” Reymonta oraz „Morfologia bajki” Proppa. Mogłabym wymieniać bardzo dużo tytułów, ale boję się, że czytelnicy tego nie zniosą (śmieję się). Jeśli chodzi o książki językowe, polecam słowniki. Zauważyłam, że niektórzy nie potrafią lub nie lubią z nich korzystać, a taki Słownik poprawnej polszczyzny PWN jest skarbnicą wiedzy. W nim znajdziemy odpowiedzi na wiele pytań.

PS: Opublikowałaś już ponad 100 odcinków – czy masz wśród nich jakiś ulubiony? Dlaczego?
PM: Nie potrafię wskazać ulubionego, być może dlatego, że nie przepadam za słowem „ulubiony”. Potrafię polubić tak samo mocno wiele rzeczy. Zazwyczaj trudno mi wybrać ulubieńców.

PS: Czy byłaś kiedyś w Petersburgu? Jeśli nie, czy chcesz tam się wybrać?
PM: Nie byłam. Jasne, że chciałabym tam pojechać, ale od wielu lat mam kłopoty z planowaniem wakacji. Często odkładam podróże, zawsze znajduję powód, by zostać i nigdzie nie jechać. Staram się nad tym pracować, ale nie jest to łatwe (uśmiecha się).

Rozmawiał Paweł Szutow