Szanowni Państwo! Rodacy!
Jesienią 2008 r. obchodzimy piękną rocznicę 20-lecia utworzenia najstarszej polskiej organizacji w Sankt Petersburgu — Stowarzyszenia Kulturalno Oświatowego „Polonia” im. Adama Mickiewicza. Po dwudziestoletnim okresie wytężonej pracy nadszedł czas na radość, świętowanie i jubileusz.
Nie można jednak przy tym nie wspomnieć o przeszłości. Coraz mniej ludzi pamięta czas śmiałej decyzji w 1988 r., kiedy grupa odważnych i odpowiedzialnych ludzi polskiego pochodzenia uznała, że czas już najwyższy wyjść ze strachu komunizmu i dać wyraz swojej woli stworzenia organizacji Polaków w mieście nad Newą. Decyzję o utworzeniu nowej struktury podjęli w 50 lat po rozgromieniu w 1938 roku wszelkich form organizacyjnej działalności Polaków w Leningradzie. Likwidacji polskiego życia w latach 1937-1938 towarzyszyła fala represji i zbrodni, których ofiarom oddajemy corocznie symboliczny hołd u Sołowieckiego Kamienia na placu Troickim, na cmentarzu w Lewaszowie i w wielu innych miejscach całej Rosji. Grono założycieli SKO „Polonia” wykazało się zdecydowaniem, konsekwencją i wolą działania, która przyniosła piękne rezultaty i na trwale wpisała polską aktywność w ostatnie dwadzieścia lat historii Sankt Petersburga. Korzenie hartu i woli walki o narodową tożsamość, cechującą Polonię, tkwią po części w okrutnym doświadczeniu czasów blokady- o czym wspominamy w chwil skupienia przy polskiej steli na Cmentarzu Piskariowskim.
Nowa organizacja trwale wpisała się w wiele obszarów aktywności społeczno-politycznej miasta. Jedną z jej ogromnych zasług jest walka o zwrócenie kościołów katolickich i przywrócenie Sankt Petersburgowi jego historycznej wielokonfesyjnej i wielonarodowej roli. W końcu listopada 2008r. odbędą się uroczystości zakończenia remontu nawy kościoła św. Katarzyny na Newskim Prospekcie. Odbudowa kościoła stała się pięknym przykładem realizacji polsko-rosyjskiego projektu kulturalnego. Należy jednak podkreślić, że przywrócenie budynkowi świątyni roli sakralnej było wynikiem podjętych 20 lat temu starań członków założycieli SKO «Polonia». Jednemu z nich profesorowi Rajmundowi Piotrowskiemu zostanie wręczone, 14 listopada 2008r., przez Bogdana Borusewicza, Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jedno z najwyższych polskich odznaczeń – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP.
Jubileusz SKO „Polonia” przypada na szczególny okres w życiu Rzeczypospolitej Polskiej. Obchodzimy w tym roku 90. rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości. 11 listopada 1918 r. przed 90. laty na mapie świata zaistniała znowu Polska. Z tą datą wiązaliśmy ogromne oczekiwania, nadzieje i aspiracje.
Mijały lata i pokolenia. Nie zawsze historia służyła rozwojowi naszego kraju i narodu.
Po drodze była okrutna wojna, niezapomniany mord w Katyniu, okres zależności politycznej. Od 1989 roku ponownie możemy obchodzić Dzień Niepodległości w wolnej ojczyźnie.
Dzieje Polonii Petersburskiej są nierozerwalnie związane z historią Polski i Rosji. Ojczyzna pamięta o Rodakach za granicą i wspiera ich aktywnie w codziennej pracy kładąc akcent na wartości najcenniejsze. Stąd też życiu polskiej społeczności zawsze towarzyszyła triada: język, kultura i religia. 20 lat SKO „Polonia”, to nie tylko praca nad językiem polskim, przyswajanie polskiej kultury, poszukiwanie źródeł wiary, organizacja festiwali, zjazdów, konferencji, ale przede wszystkim budowa nowej tkanki społecznej miasta, rozwijanie poczucia więzi i tożsamości narodowej, dzięki której możemy powtarzać: „Jeszcze Polska nie zginęła!”
W ciągu minionego 20.1ecia wyrosło nowe pokolenie petersburskich Polaków — są wśród nich wybitni artyści, poeci, uczeni, top menagerowie, dyrektorzy własnych firm… Urodziły sie wnuki i prawnuki: Ewy, Michały, Stanisławy, Poliny, Teresy…
Ze szczególnym szacunkiem zwracam się do tych, którzy przeżyli gehennę represji i zniewolenia i przyczynili się do odrodzenia ducha narodowego na północy Rosji. Bardzo serdecznie zwracam się do wielopokoleniowych polskich rodzin, które rozwinęły swoje skrzydła w ostatnim dwudziestoleciu. Myślę także o twórcach, którzy pamiętają o swoich korzeniach , i tak, jak Edward Koczergin przy słowie: „Mama Bronia” mają w oczach łzy.
Z wielką wdzięcznością wspominam wszystkich, którzy w ciągu ostatnich 20. lat budowali podwaliny życia religijnego w mieście. Bardzo ciepło myślę o polskich kapłanach i siostrach zakonnych, umacniających w Polonusach narodową i religijną duszę. I trochę mi żal, że nie ma z nami dzisiaj przebywającego obecnie w Mińsku Arcypasterza, który tak wiele pracy i serca włożył w odrodzenie religijne polskiej społeczności Sankt Petersburga. Drodzy Rodacy!
Urodzinowy Jubileusz 20.lecia!? Na pewno pora dla wspomnień, czas na pisanie memuarów: «Jak to było?» Zrobiono bardzo wiele. Pozyskano wspaniałych ludzi. Wielu odeszło. Pamiętajmy o nich, tak jak pamiętamy słowa naszej podstawowej modlitwy.
Szanowni Państwo, każdy z Was, czy to lider, czy zwykły członek organizacji lub po prostu miłośnik wszystkiego co polskie — jesteście niepowtarzalni i posiadacie w Petersburgu ważną dla tego miasta cechę dodatnią — polskość. Niech owa cenna polskość przetrwa w Waszych sercach jak najdłużej, a następne 20.lecie przyniesie dalszy rozwój, nowe treści i osiągnięcia zarówno każdemu z Was z osobna, jak i całemu Stowarzyszeniu Kulturalno-Oświatowemu „Polonia” im. A. Mickiewicza.
Jarosław Drozd, Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Sankt Petersburgu
