5 grudnia minie 150. rocznica urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego, polityka, męża stanu, naczelnika państwa. Przyszedł na świat we wniesionym przez matkę w posagu majątku Zułów, położonym około 60 km na północny wschód od Wilna.
Miejsce to jest dziś własnością Związku Polaków na Litwie, który społecznie, w ramach akcji „Zułów – miejsce pamięci narodowej” zaczął porządkować teren, m.in. usuwając fundamenty budynków gospodarczych i porządkując zieleń, odkopując fundamenty byłego domu. Plany na przyszłość są bardzo ambitne – budowa Parku Pamięci Narodowej. W miejscu, gdzie stała kolebka Piłsudskiego, 10 października 1937 r. prezydent Ignacy Mościcki i wdowa po marszałku – Aleksandra Piłsudska, posadzili dąb, rosnący do dziś.
Na początku okupacji sowieckiej (1939-1941) posiadłości zostały zniszczone. Po II wojnie światowej na terenie majątku w Zułowie powstał sowchoz, a w miejscu, gdzie stał dwór Piłsudskich, wzniesiono budynki gospodarcze. W 2005 Związek Polaków na Litwie odsłonił przy dębie kamień pamiątkowy z napisem: „Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek” oraz z cytatem z Piłsudskiego: „Są ludzie i są prace ludzkie tak silne i tak potężne, że śmierć przezwyciężają, że żyją i obcują między nami”. Z kolei w 2010 zostały posadzone dwa dęby upamiętniające ofiary Katynia oraz Lecha Kaczyńskiego i pozostałe ofiary katastrofy samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem. W ten sposób zapoczątkowano tworzenie Alei Pamięci Narodowej. Kolejne dęby upamiętniają: Jana Pawła II, gen. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka” – dowódcę wileńskiego Okręgu Armii Krajowej, prof. Andrzeja Stelmachowskiego – pierwszego prezesa „Wspólnoty Polskiej”, a także ofiary zbrodni w Ponarach, bohaterów wojny 1920 roku, walk o Monte Cassino, obrońców Westerplatte, zesłańców na Sybir, 100-lecie polskiego harcerstwa.
Koncepcja miejsca pamięci narodowej, nawiązująca w części do przedwojennego projektu, zakłada m.in. budowę pomników Józefa Piłsudskiego i jego brata Bronisława, wybitnego etnografa, także urodzonego w Zułowie; budowę pawilonu, w którym będzie mieściło się centrum informacyjne i ekspozycja muzealna oraz utworzenie parku.
– Powinno to być miejsce na miarę bohaterskiego narodu polskiego, na miarę osobowości marszałka Piłsudskiego, na miarę państwa polskiego, gdzie powstanie aleja Pamięci Narodowej upamiętniająca wydarzenia epokowe życia państwa polskiego – mówi prezes Związek Polaków na Litwie, Michał Mackiewicz.
