Był człowiekiem o rozległych zainteresowaniach. Niezwykle utalentowany muzyk oraz rzetelny polityk i patriota – pełnił funkcję premiera Polski oraz ministra spraw zagranicznych. Ignacy Jan Paderewski barwnie zapisał się na kartach historii naszej ojczyzny.
Ignacy Jan Paderewski urodził się 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce. Już jako dziecko dorastał w atmosferze patriotyzmu i zamiłowania do sztuki. Jego ojciec był uczestnikiem powstania styczniowego i spędził rok w więzieniu w Kijowie a dziadek przyjaźnił się z Adamem Mickiewiczem. Nauczycielem młodego Ignacego został kolejny buntownik – Michał Babiński – uczestnik powstania listopadowego. Młodzieniec nauczył się od niego m.in. języka francuskiego i poszerzył wiedzę na temat literatury polskiej.
Okazało się, że młody Ignacy Jan to nie tylko zdolny uczeń i dobrze zapowiadający się działacz, ale także wielki talent muzyczny. Kierunek muzyczny okazał się dla Paderewskiego najbardziej interesujący i w 1872 roku rozpoczął studia gry na fortepianie na Konserwatorium Warszawskim. Ukończył szkołę z wyróżnieniem i został w niej zatrudniony jako nauczyciel. Zarabiał na życie ucząc gry na fortepianie, grając na przyjęciach i tworząc własne utwory muzyczne. W 1876 roku Paderewski odbył swoją pierwszą podróż koncertową po prowincjonalnych miastach Rosji. Życie muzyka uległo całkowitej zmianie, gdy napotkał Helenę Modrzejewską. Aktorka urzeczona talentem Paderewskiego podarowała mu sporą sumę pieniężną za co mógł kontynuować edukację muzyczną w Wiedniu. Wkrótce rozpoczął karierę jako pianista – koncertował w Paryżu, Londynie, odbył udane tournee po Stanach Zjednoczonych. Polski muzyk zamieszkał w USA i odnosił tam niebywałe sukcesy. Amerykanie nazywali Paderewskiego królem pianistów. W czasie ponad 50 letniej kariery muzycznej wirtuoz muzyki odbył podróże koncertoe po krajach całej Europy, obydwu Ameryk i Południowej Afryki, a także Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii. Gościły go najlepsze, najwytworniejsze sale koncertowe na całym świecie. Szczególną popularnością cieszyły się sonaty Paderewskiego – skrzypcowa i fortepianowa, miniatury fortepianowe: "Menuet G-dur" "Melodia" oraz "Nocturn". Polak napisał także jedyną w swojej karierze operę – Manru. Jej premiera odbyła się w 1901 roku w Dreźnie. Manru pozostaje do tej pory jedyną operą stworzoną przez Polaka, którą grano w Metropolitan Opera w Nowym Jorku.
Ignacy Paderewski aktywnie działał w polityce. Po wybuchu I wojny światowej wspierał polskie działania dyplomatyczne w innych krajach, wykorzystując kontakty i zdobytą sławę. Był współzałożycielem komitetów pomocy Polakom w Paryżu i w Londynie, zajmował się zbieraniem funduszy na rzecz pomocy ofiarom wojny. Po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, kontynuował swoją patriotyczną działalność. Paderewski przed każdym swoim występem postulował na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaowocowało to tym, że w 1917 roku został przedstawicielem Komitetu Narodowego Polski w USA. Dzięki determinacji oraz talentowi dyplomatycznemu Paderewskiego problem Polski został dostrzeżony w rządzie amerykańskim. Wilson Woodrow Thomas – ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych włączył sprawę polską w 13 punkcie swojego orędzia dotyczącego pokoju po zakończeniu I wojny światowej. Polski polityk i muzyk wkrótce powrócił jednak do ojczyzny, by stać się mediatorem pomiędzy Józefem Piłsudskim a Romanem Dmowskim. Polska nareszcie uwolniła się spod jarzma okupantów i odzyskała niepodległość a Ignacy Paderewski został premierem oraz ministrem spraw zagranicznych. Jego zaprzysiężenie odbyło się w 1919 roku.
Ignacy Paderewski miał także swój udział w podpisaniu traktatu wersalskiego. Wraz z Romanem Dmowskim reprezentował Polskę podczas paryskiej konferencji pokojowej, która zakończyła I wojnę światową. Polski polityk bardzo szybko, bo już w grudniu 1919 roku zrezygnował ze stanowiska premiera oraz ministra i wyjechał do Szwajcarii, by odpocząć od polityki. Powrócił w 1920 roku, by zostać wysłannikiem rządu polskiego do Ligi Narodów. Dwa lata później Ignacy Paderewski ponownie wyleciał do Stanów Zjednoczonych i skupił się na działalności muzycznej. Wkrótce niespokojny duch Polaka dał o sobie znać – Paderewski przypomniał sobie o działaniu na rzecz Polaków. Zajął się działalnością charytatywną, współtworzył Front Mores. Po wybuchu II wojny światowej Paderewski wznowił działalność niepodległościową. Jego działania przynosiły konkretne rezultaty. Polskie siły zbrojne na Zachodzie uzyskały kredyt właśnie dzięki wstawiennictwu pianisty.
Jan Ignacy Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 roku na zapalenie płuc. Nie doczekał zakończenia wojny. Dzień po jego śmierci zareagował gen. Sikorski, wydając rozkaz brzmiący w ostatnich słowach : „Naród polski okryty głęboką żałobą po pamięci I. J. Paderewskiego traci z Jego odejściem od nas na zawsze jednego z największych swych duchów przewodnich. Cześć Jego pamięci! Rozkaz niniejszy odczytać przed frontem oddziałów i na pokładach okrętów Rzeczypospolitej Polskiej”.
Polaka pochowano na Narodowym Cmentarzu w Darlington, jednak rząd polski postarał się o przeniesienie prochów patrioty do ojczyzny. 29 czerwca 1992 trumna z prochami Paderewskiego została umieszczona w podziemiach archikatedry św. Jana w Warszawie. Polak został wielokrotnie odznaczony, w tym największymi honorami. Pośmiertnie otrzymał order Virtuti Militari. Gdy żył, był już odznaczony Orderem Orła Białego, orderem francuskiej Legii Honorowej, Orderem Imperium Brytyjskiego. Otrzymał także odznaczenia Belgii, Hiszpanii, Włoch, Rumunii, Saksonii, Lombardii. Należał do honorowych obywateli Warszawy.
Całe życie Paderewskiego świadczyło o tym, że był wielkim patriotą. Poświęcił je działalności na rzecz ojczyzny. Nawet na obczyźnie, Paderewski nigdy nie przestał śnić o wielkiej Polsce. To były jego szklane domy znane z prozy Żeromskiego, z taką różnicą, że polski muzyk sny urzeczywistnił dla przyszłych pokoleń. Dzięki właśnie takim ludziom jak Ignacy Jan Paderewski możemy szczycić się, że mamy własną tożsamości i nazywać siebie Polakami…
Michał Mazik
