24 lutego br. w sali Państwowego Konserwatorium odbyło się ogólnomiejskie petersburskie oraz ogólnorosyjskie pożegnanie Roku Chopinowskiego zorganizowane przez Instytut Polski i Konserwatorium. Uwieńczeniem petersburskiego maratonu chopinowskiego stała się prezentacja książek Grzegorza Wiśniewskiego «Fryderyk Chopin w oczach Rosjan» i «Bałakiriew w Warszawie i Żelazowej Woli (w hołdzie Chopinowi)» oraz wieczór muzyki Chopina uświetniony niepowtarzalnym kunsztem wykonawczym wybitnego polskiego pianisty Janusza Olejniczaka.Książki dotarły na tę okazję dzięki pracy Państwowego Instytutu Wydawniczego na czele z Rafałem Skąpskim, byłym podsekretarzem stanu w Ministerstwie Kultury, obecnie sprawującym również funkcję prezesa w Polskim Towarzystwie Wydawców Książki. On też kontynuował wystąpienia oficjalne gości i gospodarzy, podkreślających ogromną pomoc Instytutu Polskiego w realizacji Szopeniady nad Newą oraz w północno-zachodnim regionie Rosji. Dyrektor Instytutu Cezary Karpiński dziękował za owocną współpracę i pomoc.
Autor książek, Grzegorz Wiśniewski, lekarz z zawodu, jest znanym polskim historykiem kultury, pisarzem muzycznym, popularyzatorem nie tylko kultury rosyjskiej, a także powiązań kulturalnych Polski i Rosji (Polsko-radzieckie stosunki kulturalne w latach siedemdziesiątych. Współpraca kultur artystycznych. Poznań 1980, Panorama i zbliżenia. Szkice o muzyce i muzykach Moskwy. Poznań 1987, Od Szalapina do Kozłowskiego, Opery Moniuszki w Rosji. Warszawa 1992, Twórcy i kreacje, Muzyka w Rosji wczoraj i dziś. Poznań 1993, Igor Bełza. Poznań 1996, Pięć polskich losów w Rosji. Warszawa 1999, wyd. ros. Moskwa 2003) Od 2000 r. jest sekretarzem generalnym Związku Literatów Polskich, od 2005 r. — wiceprezesem Polskiego Oddziału Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC).
We wstępie do książki «Fryderyk Szopen w oczach Rosjan» autor pisze o początkach sławy chopinowskiej: «Z całą pewnością owo rosyjskie entrée Chopina byłoby wspanialsze i efektowniejsze, gdyby kompozytor odwiedził Rosje osobiście, tak jak czynili to inni wielcy muzyki tej epoki… Na szerszą i bardziej pogłębioną recepcję w Rosji przyszedł jednak czas nieco później – poczynając mniej więcej od przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XIX stulecia…. sprzyjało temu ogólne ożywienie życia muzycznego kraju. Rozwijała się i utwierdzała narodowa szkoła rosyjska, której podwaliny tworzył ćwierć wieku wcześniej Glinka (a która uformowała się przecież nie bez inspiratorskiej roli Chopina)». Śledząc losy Chopina w Rosji autor nie zapomina o szczególnym stosunku do twórczości Chopina Lwa Tołstoja, gdzie kompozytor był «nadwornym» kompozytorem.
Trudne okresy percepcji przeżywał Chopin w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Walczono wówczas z «drobnomieszczańskim dekadentyzmem» i «elitarnym arystokratyzmem». Niechlubną rolę odegrał w tym osiadły, — jak pisze autor — Bolesław Przybyszewski, nieślubny syn Stanisława.G. Wiśniewski pisze min. o błyskotliwym eseju Borysa Pasternaka, w którym Chopin określany jest jako wielki muzyczny realista. Zdaniem Pasternaka działalność Chopina oznaczała dla muzyki «powtórne jej odkrycie». Sporo miejsca poświęca autor rosyjskiej chopinologii, pisze o dniu dzisiejszym i o odrodzeniu zainteresowania muzykiem na początku lat dziewięćdziesiątych. Co dla nas ważne: sporo miejsca poświęca się muzyce Chopina w Sankt Petersburgu i min. wspomina się o pracy Towarzystwa Muzycznego im. Chopina, kierowanego przez Wandę Andrijewską i z Siergiejem Słonimskim jako przewodniczącym honorowym.
Wielkim atutem książki jest jej dwujęzyczna wersja, co z pewnością zainteresuje nie tylko rosyjskich czytelników, lecz również Polaków zamieszkałych w tym kraju.Poszerzeniem tematyki chopinowskiej, a związanej z Rosją jest książka tegoż autora poświęcona Bałakiriewowi, mówiąca o wielkim wkładzie kompozytora w działalność na rzecz zachowania pamiątek materialnych i upamiętnień miejsc chopinowskich w Warszawie i Żelazowej Woli.
Ogólnorosyjskie zakończenie Roku Chopinowskiego odbyło się w obecności nowego ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Federacji Rosyjskiej Wojciecha Zajączkowskiego, przedstawiciela gubernatora miasta Aleksandra Władimirowicza Prochorenki, rektora Konserwatorium Siergieja Stadlera. Obecny był konsul generalny RP Jarosław Drozd. Z rąk ambasadora RP najbardziej zasłużeni popularyzatorzy Chopina w Petersburgu otrzymali pamiątkowe symbole Roku Chopinowskiego oraz listy z podziękowaniami.
Teresa Konopielko
