229 lat temu, 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja 3 Maja była drugą na świecie i pierwszą w nowożytnej Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Twórcy Konstytucji określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Wśród autorów Konstytucji 3 Maja było wielu masonów, co trzeci sygnatariusz Konstytucji 3 maja należał do lóż wolnomularskich. Byli nimi m.in. król-mason Stanisław August Poniatowski (członek loży Karola pod Trzema Hełmami), jak i jego brat, prymas Michał Poniatowski, marszałek Sejmu Czteroletniego Ignacy Potocki (wielki mistrz wolnomularstwa Polski), marszałek Konfederacji Litewskiej Kazimierz Nestor Sapieha i zakonnik-jakobin Hugo Kołłątaj. Masonem był również Włoch, Scipione Piattoli (sekretarz króla, nota bene będący jednocześnie… księdzem katolickim), który w negocjacjach króla z proreformatorską opozycją spełniał rolę mediatora. Szacuje się, że prawie 20% parlamentarzystów było Braćmi w Fartuszkach. Wrogami wolnomularstwa i liberalnych idei oświeceniowych był… Kościół katolicki. Konserwatyści bali się rozwoju idei praw człowieka, demokracji, wolności słowa czy tolerancji religijnej co nazywali „plagami” utożsamiała właśnie masoneria. Wolnomularze w XVIII wieku nie byli ateistami, głosili idee ekumeniczne i przekonanie, że wszystkie religie w istocie czczą tego samego, uniwersalnego Boga. Nie należeli oni do wrogów Boga, ale będąc wolnomularzami stali na stanowisku wyrażonym w masońskiej Konstytucji Jamesa Andersona „[…] każdy ma prawo do własnych poglądów, bardziej wskazane jest nakłanianie do przestrzegania Religii, co do której wszyscy ludzie są zgodni. Polega ona na tym, aby być dobrym, szczerym, skromnym, honorowym niezależnie od tego, jak się człowiek nazywa i jakie jest jego wyznanie”. W maju 1792 r. Odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Świątyni Najwyższej Opatrzności, świątyni podkreślającej wielość wyznań w Rzeczypospolitej. Przy wmurowaniu kamienia węgielnego król Stanisław August Poniatowski wystąpił w pełnej gali wolnomularskiej. „Najwyższa Opatrzność” to termin używany przez… masonów)
PS W Polsce pierwsza loża masońska (Czerwone Bractwo) powstała w 1721 roku.
Opracowała
Jadwiga Anders
Długoletni autor i redaktor Gazety Petersburskiej, Zasłużona nauczycielka języka polskiego. Wybitny pedagog. Wychowawca wielu pokoleń polonijnych w Petersburgu.
