Kalendarium związku Chopina i George Sand

fryderyk chopin1836
po 24 X — Chopin spotyka George Sand (32 lata) u hrabiny d’Agoult; po spotkaniu pisze do F. Hillera o George Sand: "cóż za antypatyczna kobieta!".
5 XI — George Sand (wraz z Lisztem i hr. d’Agoult) na wieczorze muzycznym u Chopina
13 XII — Chopin pisze do J. Brzozowskiego: "dziś mam (…) u siebie (…) Panią Sand, przy tym Liszt gra, Nourrit śpiewa"
 
1837
25 I — ok. 23 VII — ostateczne rozwianie się nadziei Chopina na małżeństwo z Marią Wodzińską, którą poznał w 1935 r. podczas pobytu w Dreźnie (po spotkaniu z rodzicami w Karlsbadzie) i z którą zaręczył się potajemnie 9 IX 1836 r.
X — zbliżenie Chopina do kręgu przyjaciół George Sand

 

1838
25 III — E. Legouvé pisze o Chopinie w "Gazette Musicale": "na pytanie, kto jest pierwszym pianistą świata: Liszt czy Thalberg, odpowiedź jest tylko jedna — Chopin".
25/27?/IV — wieczór u Ch. Marliani, Chopin w towarzystwie George Sand (czyżby wtedy napisała do niego bilecik: "On vous adore"?) i M. Dorval
V — list George Sand do W. Grzymały dotyczący Chopina: "chcę się dowiedzieć, którą z nas dwóch powinien zapomnieć lub porzucić"; Fryderyk podejmuje decyzję; początek intymnej przyjaźni przeradzającej się w romans Chopina z George Sand
VII — Eugene Delacroix tworzy pierwsze szkice do wspólnego portretu Chopina i George Sand
VII/VIII — Maurycy Sand portretuje uczestników spotkań artystyczno-towarzyskich u George Sand, są wśród nich: Chopin, Liszt, Eugene Delacroix, A. Charpentier, W. Grzymała, F. Mallefille, E. Arago, L. Calamatta
7/?/ IX — George Sand do Eugene’a Delacroixa: "Gdyby Bóg zesłał mi za godzinę śmierć, nie skarżyłabym się, bo mijają już trzy miesiące nie zakłóconego niczym upojenia"
9 IX — F. Mallefille w "Gazette Musicale" ogłasza tekst poświęcony muzyce Chopina; nęka George Sand zazdrością, szuka okazji do pojedynku z Chopinem
27 X — wyjazd na Majorkę
31 X — z George Sand i jej dziećmi Chopin spotyka się w Perpignan
8 XI — razem przyjeżdżają do Palmy
15 XI — Chopin pisze do J. Fontany: "jestem w Palmie [w willi "Son Vent"] (…) Żyję trochę więcej (…) Jestem blisko tego, co najpiękniejsze. Lepszy jestem"
28 XI — Chopin szkicuje "Mazurka e-moll" z op. 41 (nazwanego "Palmejskim")
3 XII- Chopin do Fontany: "Chorowałem przez te dwa tygodnie jak pies"; Chopin zmuszony jest opuścić Palmę.
28 XII — Chopin o Valdemosie: "między skałami i morzem opuszczony ogromny klasztor kartuzów (…) cicho… można krzyczeć… jeszcze cicho. Słowem piszę ci z dziwnego miejsca"

 

1839
fryderyk chopin22 I — Chopin do Fontany: "posyłam Ci "Preludia"… Za parę tygodni dostaniesz "Balladę [F-dur]", "Polonezy [op. 40]" i "Scherzo [cis-moll]"… Żyję w celi, mam czasem bale arabskie, słońce afrykańskie, Morze Śródziemne"
11/12/?/ II — Chopin opuszcza Valdemosę i Majorkę; ląduje w Barcelonie i po pewnym czasie przez Marsylię wraca do Paryża
26 II — George Sand do C. Marliani o Chopinie: "Nie pluje już krwią, śpi dobrze, kaszle mało… Może spać w łóżku, którego nie spalą dlatego, że w nim spał"
26 IV — George Sand do C. Marliani o Chopinie: "Jego dobroć, czułość i cierpliwość niepokoją… jest to istota zbyt subtelna, zbyt niezwykła i zbyt doskonała, by żyć długo"
1 VI-10 X — pobyt Chopina w posiadłości George Sand w Nohant (koło La Châtre, 300 km od Paryża); powolna rekonwalescencja; Chopin komponuje Nokturn G-dur z op. 37, 3 pozostałe Mazurki z op. 41; pracuje nad wykończeniem Ballady F-dur, Scherza cis-moll i Sonaty b-moll
VIII/IX — ukazują się Preludia op. 28
X — powrót do Paryża do nowego mieszkania przy rue Tronchet 5; George Sand przenosi się na pobliską Pigalle 16; ich związek utrzymywany jest w tajemnicy
29 X — Chopin koncertuje na dworze królewskim w Saint Cloud, wspólnie z I. Moschelesem
1 XII — George Sand publikuje w "Revue des deux Mondes" "Essai sur le drame fantastique. Goethe, Byron, Mickiewicz"

 

1840
— Chopin przez cały rok przebywa w Paryżu z George Sand i w kręgu jej przyjaciół; Eugene Delacroix rysuje słynną karykaturę Chopina; kompozytor wraz George Sand chodzi na wykłady Mickiewicza w College de France
2 VII — George Sand szkicuje portret podwójny Chopina i Eugene Delacroix

 

1841

15 I — zaczyna się ukazywać "Un Hiver au midi de l’Europe", reportaż George Sand z pobytu na Majorce
20 IV — H. Heine w "Lutece": "przy Liszcie odpadają wszyscy pianiści z wyjątkiem jedynego: Chopina, Rafaela fortepianu"
26 IV — w Sali Pleyela recital Chopina ("Koncert majorkański"); grał etiudy, preludia, nokturny, mazurki i Balladę F-dur; wielki sukces; wśród słuchaczy: Mickiewicz, Witwicki oraz "arystokracja krwi, pieniędzy, talentu i piękności", jak określił to F. Liszt.
2 V — recenzja Liszta w "Gazette Musicale" pełna podziwu, ale powściągliwa; George Sand do Châtirona o Chopinie: "w dwie godziny uderzeniem dwóch rąk (…) zapewnił sobie spokojne lato"
18 VI-4 XI — lato w Nohant; gościem George Sand jest również P. Viardot-Garcia, w latach 1841-45 uczennica Chopina
VI/X — w Nohant powstają opusy 43-49 Chopina
20 X — Chopin do J. Fontany: "Dziś skończyłem Fantazję — i niebo piękne, smutno mi w sercu — ale to nic nie szkodzi. Żeby inaczej było, może by moja egzystencja nikomu na nic się nie przydała. Schowajmy się aż do śmierci"
X-XI — ukazują się w druku wszystkie skomponowane latem utwory oraz Polonezy op. 40 dedykowane J. Fontanie
5 XI — powrót do Paryża na Pigalle 16 (Chopin i George Sand zajmują dwa oddzielne mieszkania).

1842
21 II — doroczny koncert Chopina w Sali Pleyela
27 II — L. Escudier w "La France Musicale" o Chopinie: "jego inspiracja jest natury poetyckiej, czuła i naiwna, bez karkołomnych rzutów rąk i diabolicznych wariacji… on chce kochać, a nie zadziwiać. Spójrzcie: publiczność wpada w ekstazę i zachwyt; Chopin osiągnął swój szczyt"; ukazuje się wiele podobnych recenzji w prasie paryskiej
20 III — gra na wieczorze muzycznym w Hôtel Lambert książąt Czartoryskich
20 IV — umiera przyjaciel Chopina J. Matuszyński; śmierć tę "przeżył niemal jak własną" (George Sand)
6 V-27 IX — lato w Nohant; wśród gości Eugene Delacroix i S. Witwicki; domownicy i goście organizują przedstawienia domowego teatru, którego pomysłodawcą i aktorem jest Chopin, w Nohant powstają opusy 51-54 Chopina
28 IX — powrót do Paryża, zmiana mieszkania, Chopin zajmuje apartament przy Square d’Orléans 9; George Sand zamieszkuje w pobliżu — pod nr 5

1843
19 II — "Kurier Warszawski" donosi: "siły Chopina słabną"
22 V-28 X — lato w Nohant; powstają: Nokturn Es-dur z op. 55 i Mazurki op. 56
28 V — H. Balzac: "nie osądzisz Liszta, nie usłyszawszy Chopina, Węgier to demon, Polak to anioł"
29 X — powrót do Paryża
16 XI — George Sand do syna Maurycego o Chopinie: "(…) jego listy są smutne i krótkie. Dbaj o niego (…) Zastąp mnie trochę"

1844
3 III — "La France Musicale" donosi o ciężkiej chorobie Chopina; zły stan zdrowia trwa całą wiosnę
3 V — śmierć Mikołaja Chopina, ojca Fryderyka; wiadomość dotarła do syna dopiero 25 V, wywołując głęboki smutek i depresję
28 V-28 XI — lato w Nohant, powstaje Sonata h-moll; Chopin zaczyna udzielać lekcji gry na fortepianie 15-letniej Solange
13 VII-3 IX — Ludwika Chopin-Jędrzejowiczowa wraz z mężem przebywa z Chopinem w Paryżu i Nohant

1845
— zimą pogarsza się stan zdrowia Chopina
13 VI-28 XI — lato w Nohant; wśród gości P. Viardot-Garcia, której śpiewu słucha "z wielkim uniesieniem; uczy Solange i gra z nią na 4 ręce; pierwsze poważniejsze nieporozumienia między Chopinem, George Sand i Maurycym
18/20 VII — Chopin pisze do rodziny: "nie stworzony ja jestem do wsi… Jestem jak zwykle w jakichś obcych światach. Są to zapewne owe espaces imaginaires"; komponuje Mazurki op. 59 oraz dwie pieśni do słów B. Zaleskiego; pisze: "nic poczciwego robić nie mogę"
29 XI — powrót do Paryża; Chopin pisze: "już zaczynam mój młyn"
24 XII — Chopin do rodziny: "dziś Wigilia Bożego Narodzenia, nasza panna Gwiazdka. Tutaj tego nie znają";

1846
20 II — Chopin z George Sand w Hôtel Lambert książąt Czartoryskich na balu charytatywnym na rzecz emigrantów polskich
V-XI — lato w Nohant, ostatnie, burzliwe i pełne konfliktów; powstają Nokturny op. 62 i Mazurki op. 63; praca nad Sonatą g-moll
25 V — w "Courrier Français" zaczyna się ukazywać powieść George Sand "Lucretia Floriani", postać negatywnego bohatera kojarzono powszechnie z Chopinem; George Sand wydaje również w tym roku powieść "Le mare au diable" z dedykacją: "a mon ami Frédéric Chopin"
21 VIII — George Sand do M. de Rozieres o scysji z Chopinem: "pewnego dnia wzięłam na odwagę, by wygarnąć prawdę w oczy i zagrozić, że w końcu mogę mieć tego dosyć"
VIII-XI — ukazały się Barkarola, Polonez-Fantazja i Nokturny op. 62 Chopina

1847
1 IV — Eugene Delacroix prezentuje Chopinowi i George Sand ich portrety, jako Dantego i Aspazji, na plafonie kopuły pałacu Luksemburskiego
17 IV — Chopin do rodziny: "wieczór u siebie przegrałem, przenuciłem śpiewami znad Wisły"
2-12 V — Chopin ciężko chory; George Sand w liście do W. Grzymały (12 V): "wiem, że wiele osób oskarża mnie, jedni, że wyniszczyłam go swoją gwałtowną zmysłowością, inni, że… wybrykami"
V/VI — Chopin przebywa u Albrechtów w Ville d’Avray na rekonwalescencji
14 VIII — Chopin bierze stronę Solange w ostrym sporze z matką; udziela jej pomocy;

1847/48
— obfita korespondencja pomiędzy Chopinem i Solange
20 VII — Eugene Delacroix, o liście George Sand do Chopina: "jest nieludzki. Widać w nim nieludzkie namiętności, długo wstrzymywaną niechęć"
24-26 XII — Chopin do rodziny: "Pani S. nie może mieć dla mnie tylko dobre wspomnienie w duszy, jak się kiedyś obejrzy za sobą"

1848
16 II — ostatni paryski koncert Chopina w Sali Pleyela
4 III — ostatnie, przypadkowe spotkanie Chopina i George Sand u Ch. Marliani

(Oprac. na podst. "Encyklopedii Muzyki PWM", t. CD. Część biograficzna, PWM, Kraków 1984 oraz katalogów Konkursów Chopinowskich i koncertów Filharmonii Narodowej w Warszawie).

Więcej od tego autora

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Powiązane

Podcast "Z Polską na Ty"spot_img

Ostatnie wpisy

Rok 2022 – rok polskiego romantyzmu

Romantyzm to szeroki nurt w kulturze, który dał nazwę epoce w historii sztuki i historii literatury trwającej od lat 90. XVIII wieku do lat...

BABCIU, DZIADKU, coś wam dam

BABCIU, DZIADKU, coś wam damJedno serce które mam.A w tym sercu same róże,ŻYJCIE NAM STO LAT, a nawet dłużej!21 i 22 stycznia w Polsce...

Bez względu na porę roku

"Bez względu na porę roku, dnia i stan pogody – stawię się w oznaczonym miejscu i godzinie i udam się w góry celem niesienia pomocy...

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się na newsletter Gazety Petersburskiej