O muzyce Fryderyka Szopena Robert Schuman powiedział, że jego muzyka: „armaty ukryte w kwiatach”. Codzienne salwy petersburskiej armaty Twierdzy Pietropawłowskiej upamiętniają również 200. rocznicę urodzin Fryderyka Szopena. Pierwsza salwa armatnia zabrzmiała już w styczniu na koncercie Haliny Żukowej w Małej Sali Filharmonii im Glinki. Po styczniowym koncercie rozpoczęła się seria petersburskich, polskich i polonijnych wieczorów, konkursów, dyktand, poetyckich wieczornic. W ślad za Małą Salą Filharmonii w Muzeum-mieszkaniu Michaiła Szemiakina z inicjatywy gospodarza i Prezesa Towarzystwa Szopenowskiego wybitnego kompozytora Sergiusza Słonimskiego odbył się wieczór pianistyczny uczniów profesora Pawła Jegorowa. Tego samego dnia w Sali Głazunowa Konserwatorium Petersburskiego również był Chopin, grany przez Halinę Żukową.
W dniu 1 marca w salach konsulatu generalnego z inicjatywy Małżonki Konsula Generalnego pani Beaty Drozd płonęły serca małżonek konsulów generalnych i aktywnych Kobiet Sankt Petersburga. Ku temu była szczególna okazja: po krótkim koncercie pianisty Jewgienija Izotowa, pani Beata Drozd zaproponowała obecnym obejrzenie polskiego filmu fabularnego „Pożar serc” poświęconego przede wszystkim wątkowi Fryderyka Szopen i George Sand. Bez przesady można powiedzieć, że Szopen w roku swojego 200.lecia dociera do wszystkich miejsc na całym świecie. Nam samym wydaje się, że najwięcej Go w Sankt Petersburgu.
„Poeta fortepianu” mówią o nim do dnia dzisiejszego. ”Ten wykonawca, który już zabłysnął w Paryżu, nie jest jeszcze u nas znany, nasi melomani z pewnością zainteresowani będą poznania go…”. W ten sposób zapowiadano koncert Antona Gerke (nauczyciel Czajkowskiego i Musorgskiego) w „Siewiernoj pczele” z dnia 9 kwietnia 1834 roku. W grudniu ubiegłego roku obchodziliśmy 200. rocznicę urodzin Marii Szymanowskiej, mieszkającej w 1828 roku w Petersburgu . Jak pisaliśmy w „Gazecie Petersburskiej” w salonie „ carycy dźwięków” spotykali się Mickiewicz i Puszkin, Wiaziemski i Gribojedow…. Grano tam najnowsze utwory, w tym również utwory polskich kompozytorów, które docierały bezpośrednio do Marii Szymanowskiej. Wobec tego można założyć, że pierwsze szopenowskie utwory były grane w Petersburgu przez Marię Szymanowską.
Petersburskie projekty szopenowskie można podzielić na trzy grupy: inicjatywy organizowane przez polskie instytucje, projekty realizowane przez petersburskie środowiska twórcze, przedsięwzięcia polonijne.
Już 27 lutego, na długo przed oficjalnym otwarciem festiwalu, pianiści rosyjscy rozpoczęli twórcze zmagania na pierwszym, eliminacyjnym etapie konkursu. Na zwycięzców czekają trzy nagrody i trzy dyplomy, a także tygodniowy wyjazd do Polski, do miejsc związanych z Fryderykiem Chopinem oraz udział w dwóch koncertach, zaplanowanych w ramach tego wyjazdu.
Aktywnie wspierany przez generalny konsulat RP w Petersburgu festiwal „Chopin 2010” zakończy się 19 marca i będzie składał się z wielu interesujących imprez. Oprócz konkursu młodych pianistów będą to koncerty znanych rosyjskich i polskich wykonawców, wystawa rzadkich dokumentów z Fundacji Naukowej Biblioteki Muzycznej Konserwatorium, a także międzynarodowa konferencja naukowa „Chopin w kontekście europejskiej kultury muzycznej”.
Do najważniejszych inicjatyw należy zaliczyć wspólny projekt artystyczny Instytutu Polskiego w Sankt Petersburgu i Petersburskiego Konserwatorium – Festiwal Konkursowy „Chopin 2010”. W dniu 15 marca w budynku Konserwatorium, najstarszej uczelni rosyjskiej, w niewielkim hallu, obok tablicy pamiątkowej Henryka Wieniawskiego, zostało odsłonięte popiersie Fryderyka Chopina, wzorowanego na oryginale polskiego rzeźbiarza Bolesława Syrewicza stojącego w Ogrodzie Luksemburskim w Paryżu. Odsłonięcie popiersia zostało poprzedzone otwarciem wystawy rzadkich dokumentów z Fundacji Naukowej Biblioteki Muzycznej uczelni.
Otworzył wystawę i wygłosił słowo wstępne wybitny skrzypek, rektor Konserwatorium profesor Siergiej Stadler. Z niewiadomych przyczyn w swoim wystąpieniu podkreślał dwukrotnie, że F.Chopin był urodzony w Imperium Rosyjskim. Po roku urodzenia widzimy, że fakt ten miał miejsce jeszcze w Księstwie Warszawskim. Wystąpił także prezes Towarzystwa Chopinowskiego w Sankt Petersburgu profesor Siergiej Słonimski, gorący orędownik twórczości Chopina w Rosji.
Głównym polskim gościem na tak ważnej uroczystości był podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków pan Tomasz Merta i on to właśnie dokonał odsłonięcia popiersia.
Przed uroczystościami odsłonięcia popiersia i uroczystym koncertem miałam okazję do zwiedzenia uczelni. W niektórych salach brzmiała muzyka Chopina, a na głównej klatce schodowej wisiał 4. metrowy plakat z wyliczeniem towarzyszących imprez z nazwiskami polskich pedagogów i wykonawców (Jadwigi Marii Rappe, Mariusza Rutkowskiego, Jerzego Krzysztofa Sterczyńskiego).
Ważnym wydarzeniem wieczoru chopinowskiego był koncert wybitnych petersburskich pianistów – profesorów uczelni: Jekatieriny Murinej, Aleksandra Sandlera, Tatiany Zagorowskiej, Władimira Miszczuka, Andrieja Iwanowicza, Walerija Wiszniewskiego, wiolonczelisty Dmitrija Jeriomina i pianistki Anny Ryczkowej. Koncert uświetnili polscy wykonawcy: profesor Jadwiga Maria Rappe z akompaniatorem Mariuszem Rutkowskim. Po nowemu zabrzmiał w Sali im. Głazunowa Polonez As-dur w wykonaniu profesora Jerzego Krzysztofa Sterczyńskiego.
Ze szczególnym zainteresowaniem petersburscy znawcy i miłośnicy muzyki oczekiwali światowej premiery miniatury Chopina zatytułowanej „Tęsknota” (Sehnsucht) w nieznanej redakcji Teodora Leszetyckiego – to bezcenne znalezisko zaprezentował dział rękopisów Naukowej Biblioteki Muzycznej Konserwatorium. Wykonawcami światowej premiery byli laureaci konkursów międzynarodowych: Jekatierina Gonczarowa, Maria Katajewa, Andriej Telkow, Jelena Slist.
(TK) 15 marca 2010 r.
Foto: Instytut Polski
